İngilizce Satranç Terimleri (2024 Güncel)

İçindekiler

Bildiğiniz üzere satranç, sadece taşları hareket ettirmekten ibaret bir oyun değildir. Her hamle, bir düşünce sürecini yansıtır ve her oyun, bir zeka savaşının arenasıdır. Günümüzde hala strateji ve zeka oyunları arasında tahtanın haklı kralı olarak gösterilen satranç, tarihin derinliklerine uzanan köklü bir geçmişe sahip. 1500 yıl öncesine kadar dayanan bu oyun, hala dünyanın dört bir yanındaki masalarda, online platformlarda ve uluslararası turnuvalarda heyecan verici mücadelelere sahne oluyor. Yazımızın devamında satranç taşlarına ve önemli terimlerin İngilizcelerine yer verdik. İşte bilinmesinde fayda bulunan İngilizce satranç terimleri!

İngilizce Satranç Ne Demek?

İngilizce’de, satranç oyunu “chess” olarak anılır. Eğer bir kişiyi “satranç oyuncusu” olarak tanımlamak istiyorsanız, ona “chess player” demeniz yeterlidir. “John is a skilled chess player who has won numerous tournaments. (John, sayısız turnuva kazanmış yetenekli bir satranç oyuncusudur.)” örneğinde olduğu gibi. Eğer kendiniz ya da bir arkadaşınızla “satranç oynamak” istiyorsanız, basitçe “play chess” ifadesini kullanabilirsiniz. Örneğin, “If you want to play chess, we can set up a game this weekend. (Eğer satranç oynamak istiyorsan, bu haftasonu bir oyun ayarlayabiliriz.)”

Satranç Taşlarının İngilizcesi

İşte satrançta kullanılan taşların ingilizceleri ve taşların özellikleri:

Türkçesi	İngilizcesi	Özelliği
Şah	King	İstediği yöne tek bir kare ilerleyebilen ve korunması gereken en önemli taş.
Vezir	Queen	En güçlü taş; dikey, yatay ve çapraz yönlere hareket edebilir.
Fil	Bishop	Çapraz hareket eden taş.
Kale	Rook	Dikey veya yatay yönde hareket eden taş.
At	Knight	L biçimindeki hareketiyle diğer taşların üzerinden atlar.
Piyon	Pawn	İleri doğru ilerleyen, ancak düşman taşlarını yatay yönde alabilen taş.

İngilizce Satranç Terimleri

Yabancı platformlarda ve oyunlarda bilinmesi gereken satranç terimlerinin Türkçesi ve İngilizcesini sizler için derledik:

Türkçesi	İngilizcesi	Anlamı
Açarak şah	Open check	Bir taşın oynayarak, diğer bir taşın önünü açmasıyla şah çekmesidir.
Açık hat	Open files	Üzerinde piyon bulunmayan dikeye denir.
Açmaz	Zugzwang	Yerinden kaldırılınca kendi Şah’ını rakibin atağına açık bırakan bir figür veya bir Piyon’un durumunu anlatan deyimdir.
Ağır taş	Heavy piece	Satrançta vezir ve kale taşlarına ağır taş denir.
Ajurne	Ajournment	Oyunun sonra devam edilmek üzere ertelenmesidir.
Aletler	Pieces	Atlara ve fillere verilen isim.
Armageddon	Armageddon	Eleme usulü maçlarda eşitlik bozulmayınca siyahın 5, beyazın ise 4 dakika aldığı oyun tarzıdır. Berabere halinde beyaz maçı kaybetmiş sayılır.
Ayrık piyon	Isolated pawn	Bitişik dikeylerde aynı renkte piyon olmamasıdır.
Azınlık akını	Minority attack	Piyon sayısının rakiptekinden az olduğu kanatta bir veya daha fazla piyonla yapılan saldırılardır.
Bekleme hamlesi	Waiting move	Başlıca amacı oyun sırasını rakibe bırakmak olan hamle.
Blitz (Yıldırım)	Blitz chess	Taraflara genelde en çok 5 dakikanın verildiği hızlı oyun tarzı.
Bloke etme	Blockade	Savunmada önemli bir taşı etkisiz kılmak veya bir taşın hareket kapasitesini azaltmak için yapılan atağa denir.
Çatal	Fork	Rakip taşın birden çok taşı istemesi durumuna denir.
Çifte şah	Double check	Bir taşın hareketiyle hem kendisinin hem de önünü açtığı taşın şah çekmesi durumu.
Çifte tehdit	Double threat	Oyunculardan birinin hamle yaparak iki ayrı taşı istemesi durumuna denir.
Sürekli şah	Perpetual check	Daimi şah veya devamlı şah. Şahlardan birinin rakibin şahlarından doğru oynanması halinde kurtulamama durumu.
Değirmen	Windmill	İki taşın birden sırayla rakip şahı tehdit ederken açarak şah tehdidinin yapılmasıdır.
Değişme	Exchange	Tarafların taş alıp vermeleri.
Dikey	Rank	Satranç tahtasının dikey olarak sekize bölünmesiyle ortaya çıkan tüm bölümlere verilen isimdir.
Diyagonal	Diagonal	Çapraz karelere verilen isimdir.
Diyagram	Diagram	Satrançta konumları gösteren şekilleri ifade eder.
Döner turnuva	Round-robin tournament	Turnuvadaki tüm oyuncuların birbiriyle oynadığı turnuva sistemidir.
Duble piyon	Doubled pawn	Aynı renkte iki piyonun bir dikey üzerinde bulunması durumuna denir.
ECU	European Chess Union	Avrupa Satranç Birliği.
ELO	Elo rating system	FIDE’nin uyguladığı rating sistemi.
Geçerken Alma	En Passant	İlk karesinde bulunan bir piyonun iki sürülmesi sonrası, yan yana pozisyon elde ettiği rakip piyon tarafından alınabilmesi durumu. Bu hak ilk hamlede kullanılmazsa ilerleyen aşamalarda bir daha bu durum için kullanılamaz.
Piyon zinciri	Pawn chain	Bir çapraz üzerinde aynı renkten birkaç piyonun sıralanmasıdır.
Etüt	Endgame study	Taraflardan birinin koşulan şartlara göre oyunu kazanmak veya beraberliği sağlamak zorunda bulunduğu, dizili bir durumdur.
Feda	Sacrifice	Belli bir amaç uğruna taraflardan birinin sahip olduğu materyalden vazgeçmesi.
FIDE	Fédération Internationale des Échecs (World Chess Federation)	Federation International des Echecs, Uluslararası Satranç Federasyonu.
Fianchetto	Fianchetto	Filin büyük çapraz üzerinden gelişmesine denir.
Figür	Piece	Taş, alet. Piyonlar haricindeki diğer taşlar için kullanılan ifadedir.
Fischer saati	Fischer clock	Zaman sıkışıklığını engellemek amacıyla her hamlede belli miktar zaman ekleyen saattir.
Fisher satrancı	Fischer Random Chess	Piyonların yine ön tarafta olduğu ve geri kalan taşların farklı konumda dizildiği satranç, Chess960.
FM	FIDE Master	Fide Master, Fide Ustası.
Fora	Time control	Daha kuvvetli oyuncunun rakibine verdiği materyal avantajına denir.
Gambit	Gambit	Hızlı gelişim amacıyla piyon veya taş feda edilerek oynanan açılış.
Geçer Piyon	Isolated pawn	İlerlemesi rakip piyonlarla engellenemeyen piyon.
Geri kalmış piyon	Backward pawn	Bir piyon zincirinde bir başka piyon tarafından korunamayan pitondur.
Giyotin sistemi	Guillotine system	Tarafların tüm zamanının başta verilen zamanla sınırlı olduğu oyun tarzı, süre eklemesiz.
Giyotin	Guillotine	Hızlı oyun bitişine verilen isimdir.
GM	Grandmaster	Grand Master, büyükusta.
Hafif taş	Minor piece	Fil ve at hafif taş olarak adlandırılır.
Hat açma	Opening	Satranç oyununda yatay, dikey ve diyagonal hatların açılmasıyla yapılan atak çeşidine verilen isimdir.
Hat	File	Satranç tahtasındaki taşların geliş gidiş yoludur.
Hava deliği	Air hole	Rok yapmış şahın güvenliği amacıyla önündeki piyonlardan birinin sürülerek gerektiğinde şahın kaçabileceği bir kare oluşturmasına denir.
Hızlı satranç	Rapid chess	Sporculara yalnızca 15 ila 60 dakika verilerek oynanan oyunlara denir.
ICCF	International Correspondence Chess Federation	Uluslararası Yazışmalı Satranç Federasyonu.
IM	International Master	International Master. Uluslararası Usta.
İsviçre sistemi	Swiss system pairing	Çok sayıda oyuncuların katıldığı turnuvalarda eş puanlı oyuncuları birbiriyle eşlendirme esasına dayalı turnuva sistemidir.
J’adoube (“Jadub”)	J'adoube	Herhangi bir taşı düzeltirken, oynama zorunluluğunda kalmamak için söylenen söz. “Düzeltiyorum” anlamına gelir.
Kalite	Piece value	Kale ile hafif bir figür arasındaki kuvvet farkı. Bir hafif figürü rakibin kalesiyle değişmeye kalite kazanmak denir.
Kanat	Wing	Satranç tahtası iki kanattan oluşur. Vezirin bulunduğu yarıya vezir kanadı, şahın bulunduğu yarıya şah kanadı denir.
Karşı saldırı	Counterattack	Saldırıyı savunmadaki tarafın saldırıyla yanıtlaması.
Knock-out sistem	Knockout tournamen	Eleme usulü satranç turnuvası.
Kombinezon	Combination	Hamle zorunluluğu içeren ve içinde feda olan hamle serisi.
Kompansasyon	Compensation	Materyal veya maddi üstünlüğe karşılık konumsal üstünlük elde etmek,taşların koordinasyonunu sağlamak.
Konsültaston (Danışma) Partileri	Consultation game	Tarafların (veya yalnız bir tarafın) 2-3 kişi tarafından oluşturulduğu oyunlara denir.
Körleme satranç	Blindfold chess	Tahtaya bakmadan oynanan satranç türüdür.
Majorite atak	Majority attack	Şah ve vezir kanatlarından birinde piyon sayısı fazla olan tarafın, piyon sayısı az olan tarafa saldırması durumudur.
Manevra	Maneuver	Figürleri daha iyi konumlara getirebilmek veya rakipte bir takım zayıflıklar yaratmak amacıyla yapılan taş dolandırımına denir.
Materyal	Material	Taşlar için kullanılan genel ifadedir.
Medyan	Median	Turnuva sonunda eş puan ile bitiren oyuncular arasında eşitlik bozma sistemi.
Merkez	Center	d4, d5, e4, e5 karelerine verilen ad.
Minorite atak	Minority attack	Şah, vezir kanatlarının birinde piyon sayısı az olan tarafın, piyon sayısı fazla olan tarafa saldırması durumuna denir.
Norm	Norm (chess)	Belli bir başarının FIDE tarafından onaylanması.
Notasyon	Chess notation	Hamlelerin belirli kurallara uygun olarak rakam ve harf kullanarak yazılmasına denir.
Opozisyon	Opposition (chess)	Şahların aralarında 1-3-5 kare olacak şekilde aynı satırda, aynı sütunda, aynı diyagonalde durmasına opozisyon denir.
Pat	Stalemate	Şahın tehdit altında olmadığı, ancak kurallara uygun hamlenin yapılamadığı beraberlik konumlarından biridir.
PGN	Portable Game Notation	Portable Game Notation. Oyunları izlettiren programlarda kullanılan bir tür notasyon yazma sistemidir.
Piyon terfi	Pawn promotion	Son yataya ulaşan piyonun daha güçlü bir taşa dönüşerek hareket edebilmesidir.
Piyon zinciri	Pawn chain	Bir çapraz sütun üzerinde aynı renkten birkaç piyonun sıralanmasıdır; c7, d6, e5, f4 gibi.
Problem	Chess problem	Taraflardan birinin mat ettiği düzenlenmiş konumlardır.
Rating	Elo rating system	Satrançta oyuncuların seviyesini belirleyen puan sistemidir.
Rok	Castling	Şahın güvenliğini ve kalenin oyuna girmesini sağlamak için yapılan iki taşın aynı anda oynatıldığı hamle.
Saptırma	Deflection	Taşın savunmadan veya görevinden uzaklaştırılması.
Simultane	Simultaneous exhibition	Bir oyuncunun aynı anda birden fazla oyuncuyla oynamasıdır.
Solkoff	Solkoff system	Turnuva sonunda eş puan ile bitiren oyuncular arasında eşitlik bozma sistemi. Eş puanla bitiren oyuncuların oynadıkları rakiplerin puanları toplanır.
Şah çekme	Check (chess)	Şahı tehdit etmek. Kiş çekme.
Şah kanadı	King's wing	Satranç tahtasında oyuncunun sağ tarafında bulunan taraf.
Şiş	Skewer	Değerli bir taşı tehdit etmek ve o taşın kaçması halinde arkadaki daha az değerli taşı alabilecek konum yaratmaktır. Şiş bir anlamda açmazın tersidir. Açmazda arkadaki taş daha değerli iken şişte öndeki taş daha değerlidir.
Taktik konum	Tactical position	Taktik atak durumuna zemin oluşturan pozisyonlara taktik konum denir.
Taş kudurması	Piece activity	Sürekli taş çekebilen vezir kaleye özgü pat kombinezonlarından biridir.
Taşlar	Pieces	Şah, vezir, kale, fil, at ve piyonların tümünü kaplayan bir deyimdir.
Taşların uyumu	Coord	Taşların birlikte hareket edebilmesidir.
Zaman kıtlığı	Zeitnot	Saatle oynanan oyunlarda zaman sıkışıklığını ifade için kullanılır.
Zugzwang	Zugzwang	Oyun sırasında bir hamle yapmak gerekliliğinin çekinilecek olduğu durumlara denilir.

İngilizce Satranç Terimleri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

İngilizce olarak satranç oynamak ne demek?
İngilizce olarak satranç oynamak “Playing chess” olarak ifade edilir.

Satranç oyunu kaç kişiyle oynanır?
Satranç iki kişi arasında oynanır.

Şah mat nedir ve nasıl oluşur?
Şah mat, bir oyuncunun kralının tehdit altında olduğu ve kaçış yolu olmadığı durumu ifade eder.

Satranç oyununda kullanılan taşların İngilizce isimleri nelerdir?
Satranç oyununda kullanılan taşların İngilizce isimleri şunlardır: Kral (king), vezir (queen), fil (bishop), kale (rook), at (knight), piyon (pawn).

İngilizce Satranç Terimleri hakkında öğrendiklerinizi pratiğe dökmek ister misiniz? Dilerseniz EnglishCentral’da bulunan 20.000’den fazla interaktif video derslerini inceleyebilir, kelime dağarcığınızı geliştirip telaffuz pratiği yapabilirsiniz. Dilerseniz öğrendiklerinizi canlı ve birebir İngilizce özel ders sırasında kişisel İngilizce öğretmeniniz ile tekrar edebilirsiniz. Hemen EnglishCentral’a kayıt olup İngilizce öğrenmeye başlamaya ne dersiniz?